تاج ریزی یا انگور روباه، سگ انگور، خرس انگور و در عربی عنب الثعلب از گیاهان دارویی است که در ایران در مناطقی چون گرگان، بندر گز، بابل، تمیشان، دره هراز، درّه چالوس، لاهیجان، شیراز و سیستان رشد می کند. برگ، ساقه و میوه این گیاه دارای خواص دارویی است که پس از خشک شدن مود استفاده قرار می گیرد. تاجریزی تازه بوی نامطبوعی دارد که پس از طی مدت زمانی از بین می رود. در ادامه با خانه بذر همراه شوید .
مشخصات گیاه تاجریزی
گیاه تاجریزی یا گیاه عنب الثعلب یک پهن برگ سالانه یا کوتاه مدت سالانه در تابستان است. تاجریزی از گیاهان علف هرز محسوب می شود و در باغها، تاکستان ها، مزارع زراعی، مراتع، باغ ها، حیاط ها، مزارع و کنار جاده ها می روید. میوه های گیاه تاجریزی گرد، کوچک، آبدار و سیاه رنگ هستند. رگ های آن متناوب بوده ولی شکل ظاهری آن ها در قاعده شبیه قلب و در قسمتهای فوقانی آن منقسم به سه لوب مشخص است.
این درختچه ارتفاع 30 تا 120 سانتی متر طول 4.0 تا 7.5 سانتی متر و عرض 2 تا 5 سانتی متر دارد. گلها دارای گلبرگهایی به رنگ سبز مایل به سفید هستند که در پیری عود می کنند و مورچه های برجسته زرد روشن را احاطه می کنند. میوه به رنگ سیاه تا بنفش تغییر می کند. در هندوستان گونه دیگری با انواع توت ها یافت می شود که هنگام رسیدن آنها قرمز می شود.
تاج ریزی گیاهی متعلق به خانواده سیب زمینی است. در کتب فارسی با نام های روباه تورک، روباه تربک، انگور روباه و عنب الثعلب آمده است و به انگلیسی morel و black night shade نامیده می شود.
گیاه سگ انگور، گیاهی علفی، یکساله با برگ های بیضی شکل که حاشیه آن دندانه دار است. گل ها سفید رنگ و در طول دوره رویشی مشاهده می شوند. میوه آن سته کروی، کوچک به اندازه نخود و سیاه رنگ می باشد، ارقامی با میوه زرد نیز از تاجریزی در طب گیاهی مورد استفاده دارد.
خواص دارویی و کاربرد
در تجزیه شیمیایی گیاه مواد مختلفی از جمله روغن حاوری لینولئیک اسید، اولئیک اسید، هایدورکسی ستئاریک اسید، پالمیتیک اسید و آلکالوئیدهای سولانین(۱۶) و ساپونین گزارش شده است.
تاج ریزی سیاه برای اسهال خونی، التیام زخم گلو و عفونت چرکی بند دور انگشت ها که به نام ویتلا(WITHLOW) شناخته می شود، مفید می باشد. میوه آن ملین و مسهل است. ضماد برگ های له شده گیاه برای ورم ها و تاول های پوست مفید می باشد.
تنطور برگ های آن برای تسکین درد های عصبی اثرات مفیدی دارد.
ضماد ساییده برگ آن برای سردرد، زکام، تسکین درد های روماتیسمی، درد های مفصلی و سوختگی بدن مفید می باشد.
نحوه استفاده:
برای استعمال خارجی ۵۰ گرم سرشاخه های گل دار و میوه گیاه را به مدت یک ساعت در یک لیتر آب دم کرده استفاده می شود.
مصرف میوه گیاه روزانه ۵-۱۵ گرم و در هر حال باید تحت نظر افراد آگاه انجام گیرد.
زیستگاه
گیاه تاج ریزی (با نام علمی Solanum nigrum) در بیشتر نقاط ایران یافت می شود. این گیاه در مناطق معتدل، نیمه گرمسیری و مدیترانه ای رشد می کند و معمولاً در کنار مزارع، باغ ها، زمین های بایر و حاشیه رودخانه ها دیده می شود.
زیستگاه های اصلی تاج ریزی در ایران
- شمال ایران – استان های گیلان، مازندران و گلستان (به دلیل رطوبت و خاک حاصل خیز)
- مناطق غربی – استان های کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی
- مناطق مرکزی – استان های اصفهان، تهران، قم و البرز
- جنوب و جنوب شرقی – استان های فارس، کرمان و سیستان و بلوچستان (در مناطق مرطوب تر و اطراف باغات)
کاربرد گیاه تاجریزی
معمولا از قسمت های ساقه و برگ این گیاه استفاده دارویی می شود. در قرن 15 و در کشور چین میوه های تاجریزی تنهای غذای مردم در زمان قحطی بود. برگی های این گیاه با اینکه طعم تلخی دارند جایگزین مناسبی برای اسفناج بوده است. در آفریقا نیز کاملا به عنوان یک سبزی شناخته می شود.
خواص گیاه تاجریزی
این گیاه سابقه طولانی در لیست گیاهان دارویی دارد و قدمت آن به یونان باستان برمیگردد. یکی از استفاده های دارویی از این گیاه درمان تبخال است. در هند و در زمان مشکلات گوارشی یا بروز تب از این گیاه استفاده می کنند و یا اب گیاه را روی بیماری های پوستی و زخم قرار می دهند. از این میوه ها به عنوان یک محرک مقوی، ملین، اشتها آور و برای درمان آسم و “تشنگی بیش از حد” استفاده می شود.
در شمال هند نیز از عصاره های جوشانده برگ و انواع توت ها برای کاهش بیماری های مربوط به کبد از جمله زردی استفاده می شود. به طور کلی گیاه تاجریزی گیاهی است که به طور گسترده در داروهای شرقی مورد استفاده قرار می گیرد و در آن از نظر ضد تشنج، آنتی اکسیدان، ضد التهاب، کبد محافظت کننده، ادرار آور و ضد تب شناخته می شود.
طرز مصرف گیاه تاجریزی
معمولا گیاه تاجریزی را به صورت جوشانده مصرف می کنند بدین صورت که برگ های خشک این گیاه را پودر کرده و به میزان 30 الی 80 گرم در یک قوری محتوی آب جوش ریخته و به مدت 10 الی 15 دقیقه اجازه دهید تا گیاه دم بکشد سپس نوش جان کنید. همچنین می توان این دمنوش را آنقدر جوشاند تا غلیظ تر شد سپس به عنان ضماد بر روی پوست استفاده کرد.
نکته
زیاده روی در مصرف میوه گیاه تاجریزی باعث علائم دردهای خفیف شکم، استفراغ و اسهال می شوند. در حقیقیت مصرف بیش از حد این گیاه نشانه های مسمومیت را بروز می دهد.
خواص تاجریزی و کاربرد آن در درمان بیماری ها
گیاه تاج ریزی به نام های دیگری چون سگ انگور، انگور روباه، انگور توره، خرس انگور، قوش ازومی، انکورک، انگيرک و شکر انگور هم شناخته می شود.
در طب سنتی از برگ، میوه و سرشاخه‌های گلدار این گیاه برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود. همچنین اندام رویشی گیاه تاجریزی دارویی، به واسطه داشتن ترکیبات استروئیدی، گلیکوآلکالوییدها، سولاسونین و سولامارگین در صنایع داروسازی اهمیت فراوانی دارد.
خواص تاجریزی (طبیعت و خواص درمانی)
– طبع تاجریزی براساس طب سنتی بسیار سرد و خشک (سوداوی) است.
– تاجریزی دارای خاصیت کاهش تب، قطع خونریزی، تسکین درد، ملین، مدر، معرق، مخدر، ضد روماتیسم، ضد سرفه و ضد آسم است.
– مصرف میوه تاجریزی برای درمان خانگی یبوست مفید است.
– استفاده از میوه گیاه تاجریزی همراه با برخی گیاهان دارویی مانند پرسياوش، گل زوفا، گل بنفشه، ختمی خبازی،
عناب و سپستان برای کاهش تب و تسکین درد مؤثر است.
– جوشانده برگ و سرشاخه‌های گلدار تاجریزی برای رفع خارش اندام تناسلی زنان، التیام و تسکین درد محل کوفتگی و ضرب‌دیدگی مفید است.
– در طب سنتی از كمپرس تاجریزی برای التیام سوختگی استفاده می‌شود.
– برای درمان دل درد و سوزش معده بعد از غذا، مصرف یک فنجان دمكرده تاج ریزی مفید است.
– استفاده از ضماد برگ این گیاه برای درمان ترک نوک پستان و بیماری بواسیر مؤثر است.
– از خواص گیاه تاجریزی کاهش فشار خون است. به این منظور می‌توانید مقداری از برگ تازه گیاه را مصرف نموده و یا از جوشانده آن استفاده کنید.
– در طب سنتی از تاجریزی برای درمان اسهال استفاده می‌شود.
– استفاده از خاکستر تاجریزی برای تسکین دندان درد ناشی از گرمی و حرارت مفید است.
– در طب سنتی از تاجریزی برای درمان بیماری دیفتری استفاده می‌شود.
مضرات تاجریزی / موارد احتیاطی و منع مصرف/
برگ‌ها و سرشاخه‌های گلدار گیاه حاوی ماده سمی سولانین است. علائم مسمومیت با تاج ریزی شامل خارش گردن،
احساس خستگی زیاد همراه با سردرد، درد معده، اسهال و استفراغ است. در صورت زیاده‌روی برای مدت طولانی در
مصرف گیاه، احتمال فلج دستگاه عصب مركزی وجود دارد.
زیر نظر پرشک متخصص، به مقدار کم و برای دوره درمانی کوتاه مصرف شود.
لطفا تجربه خرید و کاشت محصول خود را از طریق بخش نظرات این مطلب با ما در میان بگذارید .. سپاسگزاریم
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.